Khảo luận về nguồn gốc của Thiên can, Địa chi
Cũng theo truyền thuyết, có rợ Xuy-Vưu (chữ này tôi luận không ra nên viết tạm) làm loạn gây cho nhân dân đau khổ, nên Vua và Hoàng đế phải đánh chúng....
- Mậu Kỷ thuộc Thổ, màu vàng, thuộc Thìn Tuất Sửu Mùi, Trung ương, tượng thuộc Câu Trần, Đằng xà.
- Canh Tân thuộc Kim, màu trắng , thuộc Thân Dậu Tuất, phương tây, tượng thuộc Bạch Hổ.
- Nhâm Quý thuộc Thuỷ, màu đen, thuộc Hợi Tý Sửu, phương bắc, tượng thuộc Huyền Vũ.
Họ Đại Nạo lại đem áp dụng ngũ hành vào chi nguyên: Dần Mão thuộc Mộc, Tỵ Ngọ thuộc Hoả, Thân Dậu thuộc Kim, Hợi Tý thuộc Thuỷ, Thìn Tuất Sửu Mùi thuộc Thuỷ có người cho rằng ý niệm đó bắt nguồn như sau:
- Phương đông do Vua Thái Hiệu trấn nhậm, thừa quẻ Chấn, chấp quy (quy là khuôn thochình tròn làm chuẩn) coi mùa xuân, thời kỳ có nhân ph...(???) hoà khí, muôn loài phát sinh, đó là nơi mộc có môi trường phát triển và đồng khí với Dần Mão - Giáp Ất.
Thái Hiệu họ Phục Hy, mộc chủ về Nhân, vì thế Tử bình cho rằng: Mộc thịnh đa nhân, người thuộc nhiều hành mộc thì bản tính nhân từ.
- Phương nam do Vua Thần Nông trấn nhậm, thừa quẻ Ly, chấp hành (hành là cán cân) coi mùa Hạ, thời kỳ viên khí mạnh mẽ, muôn loài đến đây phát triển đầy đủ, đó là nơi Hoả có môi trường phát triển và đồng khí với Tỵ Ngọ - Bính Đinh.
Mùa Hạ là thời kỳ sinh trưởng vạn vật, cây cỏ tốt tươi, tất cả đều nhờ đức của Hoả.
Vua Viên Đế họ là Thần Nông, Hoả chủ về Lễ.
- Phương Tây do Vua Thiếu Hiệu trấn nhậm, thừa quẻ Đoài, chấp củ (củ là khuôn thước vuông) coi mùa thu, sinh khí tiêu sác (???), muôn loài đến lúc này thu góp lại, đó là nơi tụ của Kim, vì thế Thân Dậu và Canh Tân đồng khí.
Vua Thiếu Hiệu tên là Nguyên Hưu con vua Hoàng đế. Kim chủ về Nghĩa.
- Phương Bắc do vua Chuyên Đế trấn nhậm, thừa quẻ Khảm, chấp quyền (quyền là quả cân) coi về mùa đông, đây là thời kỳ khí lạnh ngưng kết lại, muôn loài đến đây đều tàng phục (ẩn núp) đó là nơi ngưng tụ của Thuỷ vì thế Hợi Tý đồng khí với Nhâm Quý.
Vua Chuyên Đế họ Cao Dương cháu vua Hoàng đế , Thuỷ chủ về Trí.
- Trung ương do Vua Hoàng Đế trấn nhậm, thừa quẻ Khôn, chấp thằng (thằng là dây để nẩy mực của thợ mộc) coi trung thổ. Thật vậy, Mộc Hoả Kim Thuỷ đều không thể không nhờ vào Thổ. Vì thế hàng can là Mậu Thổ đóng ở Trung ương, còn hàng chi là Thìn Tuất Sửu Mùi phân tán ra bốn phương gọi là tứ duy. Về thời tiết tứ duy nhằm tháng 3 mùa xuân, tháng 6 mùa hạ, tháng 9 mùa thu, tháng 12 mùa đông.
Theo lập luận của Hà Công: Nếu Trời mà thiếu Thổ thì lấy gì mà bao bọc. Đất mà thiếu Thổ, lấy gì mà vận tải, lấy đâu ra ngũ cốc, con người nếu không có thổ thời không có điểm tựa để sinh hoạt. Tóm lại thiếu thổ thời ngũ hành không thể có và tồn tại - có thổ mới có:
+ Ngũ thường tức Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín.
+ Ngũ hành tức Kim, Mộc, Thuỷ, Hoả, Thổ.
Cũng vì lẽ đó mà Tam Tài (tức Thiên, Địa, Nhân) cũng không thể thiếu Thổ.
+ Mộc nếu thiếu thổ thời không có chất để tài bồi.
+ Hoả nếu thiếu thổ thời làm sao chói lọi bốn phương.
+ Kim nếu thiếu thổ thời khó được khí bén nhọn.
+ Thuỷ nếu thiếu thổ thời khó ngăn được nước tràn.
+ Thổ mà thiếu thuỷ cũng không nuôi dưỡng được vạn vật
|
Các thảo luận đã được đăng
|
|
|
Tham gia ý kiến
|
|
Tiêu đề (bắt buộc nhập)
|
|
|
|
Tên của bạn (bắt buộc nhập)
|
|
|
|
Website của bạn
|
|
|
|
Hãy nhập Số màu tím vào ô bên cạnh:
465
|
| để giúp chúng tôi chống lại việc đăng thảo luận bằng
máy |
| Ý kiến thảo luận (bắt buộc nhập)
|
|
|
|
|
|